Wordt 2025 het kanteljaar voor ESG? Een voorlopige terugblik en vooruitblik
We zitten alweer halverwege 2025, en wat een turbulent jaar is het geweest op het gebied van ESG en duurzaamheidsrapportage. Nu de vakantie toch echt voor bij is, is het tijd voor een eerlijke terugblik en een realistische blik vooruit. Tijd dus voor de ESG update 2025.
De grote ommekeer: Omnibus en het verdwijnen van CSRD
Het grootste nieuws van dit jaar was ongetwijfeld de introductie van de Omnibus-wetgeving, waarmee een groot deel van de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) van tafel ging. 90% van de bedrijven hoeft nu niet meer verplicht te rapporteren volgens CSRD-standaarden. Voor veel ondernemers voelde dit misschien als verlossing na alle zorgen over de complexiteit van de nieuwe regels.
Maar eerlijk is eerlijk: voor veel bedrijven is het er niet makkelijker op geworden. Sterker nog, het is juist moeilijker geworden. Waar je voorheen één duidelijk kader had om naartoe te werken, ben je nu weer overgeleverd aan de wirwar van verschillende keurmerken, standaarden en certificeringen. Elke klant, investeerder of partner heeft weer zijn eigen voorkeur. B Corp, EcoVadis, SBTi, CO2-Prestatieladder, ISO 14001 – de keuze is reuze, maar ook reuze verwarrend.
Wat CSRD ons wel gebracht heeft
Ondanks alle kritiek heeft de CSRD-periode ons veel goede dingen gebracht die we niet moeten vergooien. Het belangrijkste: het denken in dubbele materialiteit. Niet alleen kijken naar hoe milieu- en sociale factoren jouw bedrijf beïnvloeden (financial materiality), maar ook naar hoe jouw bedrijf de wereld om je heen beïnvloedt (impact materiality). Dat perspectief blijft waardevol, ook zonder rapportageplicht.
Daarnaast heeft CSRD de aandacht voor belanghebbenden flink verscherpt. Wie zijn eigenlijk jouw stakeholders? Wat vinden zij belangrijk? Hoe betrek je ze bij je beslissingen? Deze vragen blijven relevant, ongeacht welk keurmerk je hanteert.
ESG blijft, of je nu wilt of niet
Wat opvalt is dat ESG als concept helemaal niet is verdwenen. Integendeel zelfs. Investeerders blijven ernaar vragen, klanten worden er steeds kritischer op, en talent kiest bewust voor bedrijven met een duidelijke duurzame missie. De regelgeving mag dan versoepeld zijn, de maatschappelijke druk is alleen maar toegenomen.
Dat betekent dat bedrijven die dachten even op adem te kunnen komen, zich misschien vergissen. ESG is een blijvertje, met of zonder verplichte rapportage.
Transparantie als concurrentievoordeel
Een van de mooiste bijeffecten van de hele ESG-beweging is dat bedrijven zijn gaan ontdekken hoe krachtig het is om je duurzame ambities en activiteiten te delen. Niet als marketing-praatje, maar als authentieke verhaal over waar je voor staat en wat je concreet doet.
Klanten willen weten met wie ze zaken doen. Werknemers willen trots zijn op hun werkgever. Investeerders zoeken naar bedrijven met een toekomstbestendige strategie. Door open en eerlijk te zijn over je duurzaamheidsreis – inclusief de uitdagingen – bouw je vertrouwen en onderscheid je jezelf.
De tweede jaarhelft: wat kun je verwachten?
De komende maanden verwacht ik dat bedrijven blijven worstelen met de vraag: welke standaard kiezen we nu? Mijn advies: ga niet voor de makkelijkste optie, maar voor de meest relevante. Kijk naar wat jouw klanten, investeerders en werknemers waarderen. Kies een standaard die past bij je sector en ambities.
Belangrijker nog: vergeet niet dat ESG uiteindelijk niet gaat over rapportage, maar over impact. De beste keurmerken ter wereld betekenen niets als je geen echte stappen zet richting een duurzamere bedrijfsvoering.
Is VSME het antwoord?
Voor veel bedrijven die nu zoeken naar een alternatief voor CSRD, lijkt de Voluntary Sustainability Reporting Standard for SMEs (VSME) een logische keuze. En dat is het ook – tot op zekere hoogte. VSME biedt inderdaad een goed kader voor ESG-rapportage dat specifiek is ontworpen voor kleinere en middelgrote ondernemingen.
Maar laten we eerlijk zijn: het kader heeft ook zijn beperkingen. Zo krijgt Diversiteit en Inclusie opvallend weinig aandacht in VSME, terwijl dit voor veel bedrijven en hun stakeholders juist een cruciaal onderwerp is. In een tijd waarin talent en klanten steeds kritischer zijn op inclusiviteit, voelt deze beperkte focus als een gemiste kans.
Het consultant-dilemma
Wat me opvalt in gesprekken met ondernemers is dat VSME vooral bij ons als ESG-consultants leeft. Wij kennen de standaard, wij begrijpen de voordelen, en wij kunnen er mooi mee uit de voeten. Maar de klant? Die heeft eigenlijk helemaal geen voorkeur voor VSME, CSRD, of welke afkorting dan ook.
Wat klanten wel hebben is een behoefte. Ze willen of moeten iets met ESG, MVO of duurzaamheid – of dat nu komt door klanteneisen, investeerders, regelgeving, of hun eigen overtuiging. Ze zoeken hulp om die behoefte praktisch ingevuld te krijgen. Of dat nou met VSME, een ander keurmerk, of een volledig maatwerk aanpak gebeurt, maakt hun vaak weinig uit. Zolang het maar werkt voor hun specifieke situatie.
Tot slot
Als afsluiting van deze ESG Update; 2025 voelt als een jaar van kansen gemist en verwarring gezaaid. Maar het biedt ook ruimte voor bedrijven die écht het verschil willen maken. Terwijl anderen twijfelen over welke regels ze moeten volgen, kun jij kiezen voor authentieke duurzaamheid. Niet omdat het moet, maar omdat het klopt.
En dat verhaal, dat authentieke verhaal over jouw duurzaamheidsreis, dat blijft het meest krachtige instrument om je te onderscheiden. Ongeacht welk keurmerk er op je certificaat staat.
Robin Good
Sustainability with a smile
Ons motto is niet voor niks, Sustainability with a smile! We vinden het belangrijk dat jij op een leuke manier aan de slag gaat met thema’s als duurzaamheid, MVO, CSR en ESG. Daarom hebben wij diverse programma’s ontwikkeld om jou en jouw organisatie snel op weg te helpen. Begin bijvoorbeeld eens met het ESG Gameplan en bepaal snel een eenvoudig de voor jou belangrijke (materiële) thema’s.
