Wat is ISO 26000?

De zeven kernthema’s van ISO 26000: fundament onder maatschappelijk verantwoord ondernemen

ISO 26000 biedt organisaties een breed en tegelijk hanteerbaar kader om maatschappelijke verantwoordelijkheid te concretiseren. De norm beschrijft zeven kernthema’s die samen de basis vormen voor een duurzaam en verantwoord beleid. Deze thema’s helpen organisaties niet alleen hun impact in kaart te brengen, maar ook om structureel te verbeteren.

1. Bestuur van de organisatie
   Een goed functionerende organisatie begint bij degelijk bestuur. ISO 26000 benadrukt het belang van integriteit, transparantie en verantwoording. Dit betekent onder andere dat besluiten ethisch onderbouwd zijn en dat er helder wordt gecommuniceerd over beleid en prestaties – intern én extern.

2. Mensenrechten
   Organisaties dragen verantwoordelijkheid voor het respecteren van fundamentele mensenrechten, zowel binnen hun eigen muren als in de keten. Denk aan het voorkomen van discriminatie, kinderarbeid en moderne slavernij, maar ook aan het waarborgen van vrijheid van meningsuiting en gelijke kansen.

3. Arbeidsomstandigheden
   Veilige en eerlijke werkomstandigheden zijn essentieel. ISO 26000 gaat uit van gelijke behandeling, goede arbeidsvoorwaarden, inspraak van medewerkers en aandacht voor hun ontwikkeling. Dit geldt voor eigen personeel, maar ook voor medewerkers bij toeleveranciers.

4. Milieu
   Bedrijven hebben impact op het milieu – positief én negatief. De norm roept op om die impact te beheersen en waar mogelijk te verminderen, bijvoorbeeld door efficiënter om te gaan met energie, water en grondstoffen, en door biodiversiteit te beschermen. Dit sluit nauw aan bij wereldwijde klimaatdoelstellingen.

5. Eerlijk zakendoen
   Verantwoord ondernemen betekent ook eerlijk zaken doen. ISO 26000 moedigt organisaties aan om corruptie te bestrijden, eerlijke concurrentie te stimuleren en te kiezen voor ethische handelspartners. Dit draagt bij aan vertrouwen in markten en maatschappelijke relaties.

6. Consumentenzaken
   Bedrijven moeten respectvol en zorgvuldig omgaan met consumenten. Belangrijke aspecten zijn transparantie over producten en diensten, bescherming van persoonsgegevens, en het waarborgen van veiligheid en kwaliteit. Ook nazorg en klachtenafhandeling vallen hieronder.

7. Betrokkenheid bij de gemeenschap en ontwikkeling van de samenleving
   Een organisatie maakt deel uit van de samenleving en kan bijdragen aan sociale cohesie, werkgelegenheid, educatie en lokale ontwikkeling. ISO 26000 stimuleert bedrijven om actief deel te nemen aan initiatieven die bijdragen aan een leefbare en inclusieve samenleving.

Deze zeven thema’s vormen een krachtig kompas voor duurzaam en verantwoord ondernemen. Ze sluiten naadloos aan bij mondiale kaders zoals de Sustainable Development Goals (SDG’s) en vormen een natuurlijk bruggetje naar ESG-rapportage en andere duurzaamheidstandaarden zoals CSRD, B Corp en EcoVadis. Wil je als organisatie maatschappelijk relevant blijven, dan bieden deze kernthema’s een solide vertrekpunt.

Voor wie is ISO 26000 bedoeld?

ISO 26000 is toepasbaar voor elke organisatie, ongeacht grootte, sector of rechtsvorm. Of je nu een mkb-onderneming bent, een grote multinational, een onderwijsinstelling of een gemeente: de richtlijn is flexibel en schaalbaar.

In onze praktijk zien we dat vooral de volgende organisaties baat hebben bij ISO 26000:

• Bedrijven die duurzaamheidsbeleid willen structureren

• Organisaties die zich willen voorbereiden op CSRD-rapportage

• Leveranciers die voldoen aan MVO-criteria van klanten

• Bedrijven die zich willen onderscheiden in aanbestedingen of ketenverantwoordelijkheid

Voordelen van werken met ISO 26000

Het toepassen van deze duurzaamheidsnorm levert organisaties veel op, zowel intern als extern:

• Duidelijke structuur en richting voor duurzaamheidsbeleid

• Inzicht in risico’s en kansen op het gebied van MVO

• Versterking van de reputatie en aantrekkelijkheid voor klanten, partners en talent

• Betere aansluiting bij aanbestedingseisen en ketenverantwoordelijkheid

• Basis voor geïntegreerde rapportages zoals ESG, GRI en CSRD

• Stimulans voor interne bewustwording en verbetercultuur

Veelgestelde vragen over ISO 26000

Is ISO 26000 verplicht voor organisaties?
Nee, ISO 26000 is een vrijwillige richtlijn. Toch wordt deze steeds vaker gebruikt als onderlegger voor andere (verplichte) kaders, zoals CSRD en duurzaamheidscriteria in aanbestedingen.

Kun je ISO 26000 laten certificeren?
Nee, certificatie is niet mogelijk. Wel kun je via audits of beoordelingen aantonen dat je werkt volgens de richtlijn. En je kunt jouw rapportage publiceren op de website van NEN.

Is ISO 26000 geschikt voor kleine organisaties?
Absoluut. Juist omdat het geen verplicht systeem is, maar een flexibele leidraad, is het uitstekend geschikt voor het mkb.

Wat is het verschil tussen ISO 26000 en andere duurzaamheidskaders zoals B Corp of CSRD?
ISO 26000 is een onafhankelijke richtlijn zonder toetsingsdoel. B Corp en CSRD hebben wel beoordelingskaders. ISO 26000 vormt echter de inhoudelijke basis waarop deze andere systemen zijn gebouwd.

ISO 26000 als fundament: De moeder der duurzaamheidsnormen

ISO 26000 wordt binnen de duurzaamheidswereld vaak aangeduid als de ‘moeder der duurzaamheidsnormen’. Niet zonder reden. Deze richtlijn vormt de inhoudelijke en structurele basis voor veel bekende duurzaamheidskaders en beoordelingssystemen, waaronder:

• B Corp-certificering – De B Impact Assessment is inhoudelijk sterk geïnspireerd op deze norm.

• EcoVadis – De vier themagebieden van EcoVadis (milieu, arbeid & mensenrechten, ethiek en inkoop) zijn afgeleid van de ISO 26000-structuur.

• CSRD / ESRS – De thema’s overlappen grotendeels met de verplichte rapportagegebieden binnen de Corporate Sustainability Reporting Directive.

• GRI Standards – De Global Reporting Initiative-standaarden bouwen voort op dezelfde principes van stakeholderdialoog, materialiteit en transparantie.

Door te werken met ISO 26000 kies je voor een solide en breed gedragen basis waarmee je voorbereid bent op vrijwel elke vorm van duurzaamheidsbeoordeling of -rapportage.