CO2 Prestatieladder handboek 4.0

De CO2-Prestatieladder handboek 4.0 is er – dit zijn de 5 grootste veranderingen

Op 14 januari 2025 heeft de Stichting Klimaatvriendelijk Aanbesteden & Ondernemen (SKAO) versie 4.0 van het handboek voor de CO2-Prestatieladder gelanceerd. Organisaties kunnen na 14 juli 2025 officieel gecertificeerd worden volgens deze vernieuwde standaard. Wat is er veranderd? In dit artikel zetten we de vijf belangrijkste verschillen op een rij.

Let op: handboek 4.0 verschilt op veel punten van het huidige handboek 3.1. De overstap vraagt dus niet alleen tijd, maar ook een doordachte aanpak.

1. Van vijf niveaus naar drie treden

Waar je in de vorige versie nog werkte met vijf niveaus, introduceert CO2 Prestatieladder handboek 4.0 een nieuw systeem met drie treden. Trede 1 is ongeveer vergelijkbaar met niveau 3 van het oude handboek. Trede 2 vraagt een inspanning die ligt tussen de vroegere niveaus 4 en 5, en trede 3 gaat nog een stap verder dan het oude niveau 5.

De vier bekende invalshoeken – inzicht, reductie, communicatie en samenwerking – blijven bestaan, maar zijn inhoudelijk op punten aangepast.

2. Meer dan alleen CO2

De bekende driedeling in emissies – scope 1, 2 en 3 – blijft. Nieuw is dat de ladder nu álle broeikasgassen meeneemt, niet alleen CO2 (voor zover van toepassing). Daarnaast zijn er ‘overige beïnvloedbare emissies’ toegevoegd: uitstoot die buiten scope 1, 2 of 3 valt, maar wel te beïnvloeden is. Denk aan:

• Biogene CO2-emissies (zoals bij HVO-diesel)

• CO2-verwijderingen (bijv. bouwen met hout of CO2-opslag)

• Vermeden emissies (zoals afvalrecycling of zuinigere producten)

3. Aansluiting op internationale normen

Elke trede krijgt een eigen handboek. Elk handboek bestaat uit twee delen: een algemeen deel dat voor alle treden geldt (deel 1) en een specifiek deel per trede (deel 2). Deel 1 sluit nu aan op de High-Level Structure (HLS) van ISO-normen. Ook is er meer samenhang met internationale wetgeving zoals de CSRD, VSME en ISO 26000. Dit moet organisaties helpen om de ladder beter te integreren met bredere duurzaamheidsdoelen en wet- en regelgeving.

4. Resultaten tellen zwaarder mee

Bij CO2 Prestatieladder handboek 4.0 moeten organisaties niet alleen korte- en middellangetermijndoelen stellen, maar ook een lange termijnvisie hebben richting 2050. Vanaf trede 2 is een klimaattransitieplan verplicht. En: waar vroeger alleen op niveau 5 resultaatverplichting gold, is dat nu vanaf trede 1 het geval. Geen loze beloftes meer, maar concreet waarmaken.

5. SKAO-portal krijgt prominentere rol

De SKAO-pagina van je organisatie krijgt een prominentere rol. Deze pagina wordt dé plek voor verplichte communicatie over doelen en behaalde resultaten – zowel voor je organisatie zelf als voor projecten die onder de ladder vallen. Openheid wordt het nieuwe normaal.

Wat betekent dit voor bestaande certificaathouders?

Voor organisaties met een CO₂-certificaat (of die er één overwegen) is dit hét moment om stil te staan bij de vraag: welke trede past straks bij ons? En wat moet er gebeuren om daar te komen?

De overstap naar CO2 Prestatieladder handboek 4.0 vraagt om maatwerk. Samen maken we een stappenplan dat past bij jouw organisatie én rekening houdt met de overgangstermijnen. Zo zorgen we dat je CO₂-managementsysteem op tijd én toekomstproof is.

Slim schakelen: ons advies voor bestaande certificaathouders

Voor organisaties die al een CO₂-Prestatieladder certificaat hebben, is er één advies waar we volledig achter staan: stap bij de audit van 2026 over op CO2 Prestatieladder handboek 4.0.

Waarom? Simpel. Vanaf juli 2026 mogen aanbestedende diensten vragen om een certificering op basis van versie 4.0. En hier zit de crux:
✅ Met een 4.0-certificaat mag je ook meedoen aan aanbestedingen op basis van het oude Handboek 3.1.
❌ Maar met een 3.1-certificaat ben je uitgesloten van tenders die versie 4.0 vereisen.

Kortom: 4.0 biedt flexibiliteit en toekomstbestendigheid. Je voorkomt dat je straks ongewild aan de zijlijn staat bij aanbestedingen die nu al inzetten op scherpere klimaatdoelen.

Onze tip: gebruik de komende tijd om je voor te bereiden op de overgang. Bij de audit in 2026 ben je dan niet alleen op tijd, maar ook strategisch slim bezig.

Samen brengen we in kaart welke trede het beste past, hoe je huidige systeem daarop aan te passen is en wat de overgang voor jullie organisatie betekent. Zo maak je van de verplichting een kans.

Starten met de CO₂-Prestatieladder? Ga direct voor Handboek 4.0

Denk je erover om je als organisatie te laten certificeren op de CO₂-Prestatieladder? Dan hebben we een helder advies: begin meteen met CO2 Prestatieladder handboek 4.0.

Waarom? Omdat certificeren sowieso een traject van 3 tot 4 maanden kost. Als je nu nog instapt op versie 3.1, zit je al snel tegen de verplichte overstap aan te hikken. En dat betekent dubbel werk, dubbele audits en onnodige kosten.

Bovendien: Handboek 4.0 is vanaf juli 2025 geldig voor certificering én mag vanaf juli 2026 worden uitgevraagd in aanbestedingen. Start je op 3.1, dan kun je straks niet eens meedoen aan die nieuwe uitvragen.

Kortom: wie nú begint, kiest beter meteen voor het handboek van de toekomst.
Zo ben je voorbereid, actueel en voorkom je dat je binnen een jaar alweer moet omschakelen.

Wij begeleiden je van A tot Z met het opzetten van een praktisch, haalbaar en organisatiegericht CO₂-managementsysteem volgens Handboek 4.0.

Robin Good

Sustainability with a smile

Bij Robin Good geloven we dat duurzaam ondernemen geen zware kost hoeft te zijn. Integendeel: met de juiste aanpak wordt het juist iets waar je energie van krijgt. Of je nu werkt aan MVO, ESG, CO₂-reductie of de voorbereiding op de audit voor de CO2 Prestatieladder – wij zorgen dat je op een toegankelijke, slimme én effectieve manier stappen zet.

Speciaal voor organisaties die willen starten of overstappen op CO₂ Prestatieladder 4.0 hebben we een praktisch programma ontwikkeld. Gericht op doen, niet eindeloos praten. Met ruimte voor maatwerk én een beetje luchtigheid, want: sustainability mag best met een glimlach.