Duurzaamheid in het bedrijfsleven
Als ondernemer of bestuurder schakel je continu tussen die zaken die vandaag je aandacht opeisen en die zaken die van belang zijn voor de toekomst van je organisatie. Dat heet ondernemen! Maar hoe maak je je organisatie toekomstbestendig? Hoe kun je duurzaam ondernemen? De beste definitie vinden wij nog steeds die van de commissie Brundtland. In 1987 opgesteld, maar nu misschien wel actueler dan ooit:
“Duurzaam ondernemen is ondernemen waarbij je voorziet in de behoeften van de huidige generatie, zonder de behoeften van toekomstige generaties, zowel hier als in andere delen van de wereld, in gevaar te brengen”
Steeds meer organisaties zien de noodzaak en voordelen van duurzaamheid in hun organisaties. Zij houden rekening met de effecten van hun bedrijfsvoering op mens, milieu en maatschappij. Bijvoorbeeld door energie te besparen, afval te scheiden of mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt n dienst te nemen. De mentaliteit van het bedrijfsleven is veranderd. Overheden, samenlevingen en belanghebbenden verwachten van bedrijven dat ze bedrijfspraktijken nastreven die goed zijn voor mens en milieu, niet alleen voor het eindresultaat. Dit komt doordat duurzame economische groei niet langer alleen een zakelijke noodzaak is – het is van cruciaal belang voor onze toekomst.
Milieurisico’s, zoals het mislukken van klimaatactie, domineren de lijsten van het World Economic Forum met de grootste wereldwijde risico’s, in termen van waarschijnlijkheid en impact, volgens het Global Risks Report 2020. Maatschappelijke risico’s, zoals watercrises en infectieziekten, werden ook genoemd onder de grootste bedreigingen. In termen van impact stond infectieziekte echter op nummer 10, terwijl het falen van klimaatactie op de eerste plaats kwam. Met dit in gedachten is het duidelijk dat we niet langer kunnen slapen over het nemen van maatregelen om klimaatrisico’s aan te pakken, die naar verwachting 10 keer de impact zullen hebben van zoiets als de COVID-19-pandemie.
Duurzaam ondernemen is goed voor het bedrijfsleven, simpel en duidelijk. Gezien de uitdagingen waarmee onze wereld wordt geconfronteerd, zorgt een focus op sociale en milieueffecten ervoor dat bedrijven op lange termijn waarde kunnen creëren. Duurzaam ondernemen helpt risico’s te beperken, merkreputatie op te bouwen, omzet te verhogen, kosten te verlagen en investeringen aan te trekken. Een bedrijf dat zich bezighoudt met duurzaamheid, verovert zichzelf een plaats in de toekomstige economie.
SDGs geven richting aan je duurzame ambities en bieden een platform voor je duurzame activiteiten
De Sustainable Development Goals van de Verenigde Naties helpen organisaties invulling te geven aan duurzaamheid. Door je te richten op specifieke SDGs waarmee uw organisatie het meeste impact maakt, draag je bij aan het oplossen van wereldwijde problemen rondom armoede, gezondheid, ongelijkheid, klimaatverandering, vrede en gerechtigheid. Het verbinden van de SDGs aan de strategie is ook direct goed voor uw organisatie. Organisaties die de SDGs aan hun strategie verbinden, spreken wereldwijd dezelfde taal, kunnen zich eenvoudiger vergelijken en sluiten gemakkelijker partnerschappen. Het is niet voor niets dat alle grotere organisaties kiezen voor het SDG-platform om te rapporteren over hun duurzame ambities en activiteiten. Meer hierover lees je op onze aparte pagina over de SDGs.
De geschiedenis van duurzaamheid in het bedrijfsleven
Oude wijn…
Een artikel van Nicholas Ebserstadt uit 1973 traceerde de geschiedenis van duurzaam ondernemen terug naar het oude Griekenland, toen bestuursorganen gedragsregels voor zakenlieden en handelaren opstelden. Sindsdien staat de rol van het bedrijfsleven in de samenleving ter discussie. Duurzaam Ondernemen is niet nieuw. Sterker nog; vroeger was duurzaam ondernemen veel meer de norm dan nu. Je kunt stellen dat gedurende de industriële revolutie we ook het contact met de wereld waarin we leefden verloren. De honger naar ‘meer‘ ontstond en ging ten koste van veel.
Hobby van de baas
Duurzaamheid kwam in de jaren 90 ‘overwaaien’ vanuit de Angelsaksische wereld. Opvallend was dat CSR (Corporate Social Responsibility) zich vooral buiten de organisatie afspeelde. Corporate Philantrophy (geld geven aan voornamelijk NGOs) of Corporate Volunteering (Vrijwilligerswerk in de baas zijn tijd) waren jarenlang de vertaling van duurzaamheid in het bedrijfsleven. Het was vaak de hobby van de directie en kreeg verder geen voet aan de grond. Duurzaamheid was dus vooral een dingetje dat buiten het bedrijf plaats had. En het had een redelijk onprofessioneel karakter.
Voor de buitenwereld
Rond de eeuwwisseling zag je dat duurzaamheid langzaamaan het bedrijfsleven binnen kroop. De aanleiding kwam vaak wel van buitenaf. Enerzijds was het de overheid die eisen stelde aan haar toeleveranciers en anderzijds ontdekte bedrijven de toegevoegde waarde van een duurzamer imago. Deze benadering zorgde dat de professionaliteit toenam en dat duurzaamheid de aandacht op een hoger niveau kreeg. Het waren vooral de ‘believers’ die de rol van koplopers maar al te graag op zich namen. Het was een tijd van ’trial en error’, nog maar weinigen waren hen voorgegaan en veel moest nog worden ontdekt. Maar gedreven door persoonlijke motivatie verduurzaamden zij hun organisaties stap voor stap en plaveiden zij de weg voor de massa.
Normaalste zaak
Duurzaamheid is inmiddels in een meer volwassen fase beland. De kopgroep heeft zijn weg gevonden en deze geplaveid. Technieken en methodes zijn bewezen en het is nu aan het peloton om aansluiting bij de kopgroep te vinden. Daarbij is het niet meer de vraag of een organisatie aan de slag gaat met duurzaam ondernemen, maar wanneer. En dat merken wij ook aan de vragen die we van onze relaties krijgen.
Veel organisaties hebben tegenwoordig een duurzaamheid paragraaf in hu jaarverslag opgenomen. Veel organisaties houden bij beslissingen rekening met de aspecten van environmental, social en governance (ESG). Dergelijke organisaties geven duurzaamheid een centrale plaats in hun strategie en maken het tot de leidraad voor de transformatie om fit te zijn voor de toekomst.
Sustainable Governance
De toekomst van duurzaam ondernemen ligt voornamelijk op een verdere integratie in de dagelijkse bedrijfsvoering en daarbij is de rol van Governance van belang. We zien dat veel toezichthouders en/of aandeelhouders nog te veel leunen op de Keynesiaanse principes en onvoldoende beseft dat duurzaamheid inmiddels onderdeel is van de bedrijfsvoering. En als je het deze groep vraagt dan komt vaak naar voren dat ze er eigenlijk te weinig van af weten. De komende jaren zullen wij dus extra aandacht besteden aan Sustainable Governance zodat de toezichthouder en aandeelhouder de up-date krijgt die oh-zo nodig is.
Sociaal Ondernemers
En uiteraard heb je zoals altijd de uitzondering op de regel. Natuurlijk waren er veel ondernemers en organisaties die vanuit intrinsieke motivatie hun bedrijfsvoering verduurzaamden. En deze wil ik zeker niet te kort doen, maar in het geheel van het bedrijfsleven zijn zij in de minderheid. Ook vandaag de dag nog. Wel ben ik er absoluut van overtuigd dat zij een bijzondere rol hebben gespeeld in het tot wasdom komen van duurzaamheid in het bedrijfsleven. In de praktijk hebben zij laten zien dat duurzaamheid loont. Dat het mogelijk en geld te verdienen en goed te zijn voor de wereld. Dat het mogelijk is te ondernemen zonder daarbij de behoeften van toekomstige generaties in gevaar te brengen.
En dat is opgemerkt door het reguliere bedrijfsleven. Ook heeft het bedrijfsleven gezien dat deze Sociale Ondernemers een grote aantrekkingskracht hadden op de talenten die van school kwamen. En vanuit de vele persoonlijke gesprekken die we hebben mogen hebben met veel ‘succesvolle‘ ondernemer, trekken wij de conclusie dat veel van deze ondernemers stiekem toch ook wel erg jaloers zijn op die wereldverbeteraars. Want wat zij doen is toch eigenlijk wel heel gaaf en geeft wel heel veel voldoening.